Sizi bilmem… Ama benim için yaratıcılık, insan zihninin en büyüleyici yeteneklerinden biri. Hatta bence insanı hayvandan ayıran belki de en önemli özellik…
Keşfedilmemişin keşfi 😎
Hepimiz yaratıcı olabilir miyiz? Evet, kesinlikle! Yaratıcılık, sadece sanatçılara veya yazarlara özgü bir yetenek değildir. Aslında, her birimiz günlük hayatımızda yaratıcılığı kullanıyoruz, belki de farkında olmadan.
Peki, bu etkileyici yetenek beynimizin hangi bölgesinde yer alıyor ve nasıl geliştirilebilir?
Hadi gelin bu yazıda, yaratıcı düşüncenin beyin üzerindeki etkisini, nasıl geliştirilebileceğini ve yaratıcılığınızı artıracak pratik uygulamaları beraber keşfedelim.
Yaratıcılığın Beyindeki Yeri ve İşleyişi
Beynin Yaratıcılık Merkezleri:
Yaratıcılığımızı ateşleyen, fikirlerimizi şekillendiren ve hayal gücümüzü besleyen beyin bölgeleri hakkında neler biliyoruz? Aslın hala çok az şey biliyoruz ama işte bildiklerimiz; Yaratıcı düşünce, frontal lobun soyut düşünme ve problem çözme yetenekleriyle başlar. Temporal lob, geçmiş anılarımız ve bilgilerimizle yeni fikirler oluştururken, parietal lob ise bu fikirlerin mekansal ve görsel temsillerini oluşturmamıza yardımcı olur.
Nörotransmitterlerin Rolü:
Yüksek dopamin seviyeleri, yeni fikirler bulmamıza yardımcı olurken, serotonin bizi daha dengeli ve mutlu hissettirerek yaratıcı düşüncelerimizi besler. Yani yaratıcı çözümler aklımıza hep kriz anlarında geliyor olsa bile aslında mutlu olduğumuzda daha yaratıcı oluyoruz. Ne kadar ilginç değil mi…
Tarihten Bir Örnek: Apollo 13 📡👽
Tarihten ilginç bir örnekle devam edelim… 1970’te, Apollo 13 görevi sırasında yaşanan oksijen tankı patlaması, mürettebatın hayatını tehlikeye atmıştı. NASA mühendisleri, kısıtlı malzemelerle, karbondioksit filtrelerini yeniden tasarlayarak astronotları güvenle Dünya’ya geri getirmeyi başardı. Bu, yaratıcılığın zor zamanlarda nasıl hayat kurtarabileceğinin muhteşem bir örneğidir. Bu ilginç hikayenin tamamını izlemek isterseniz size 1995 yılı yapımı, Tom Hanks’in de oynadığı Apollo 13 filmini çok tavsiye ederim.
Yaratıcı Düşünceyi Artırmak İçin Pratik Uygulamalar
Peki geldik asıl sorumuza, yaratıcılığımızı arttırmanın yolları nelerdir? 🤗
Aşağıda size bir dizi egzersiz tanımladım. Bunlardan size uyan birkaç tanesini seçip hemen hayatınıza katabilirsiniz.
Görsel Günlük Tutun 👩🎨
Daha önce görsel günlük diye bir şey duydunuz mu? 😱 Görsel günlük, günlüğün yaratıcı hali… Görsel günlük, düşüncelerinizi ve hislerinizi yazıların yanı sıra resimler, eskizler veya kolajlar aracılığıyla ifade etmenizdir. Bu, yaratıcı düşüncenizi görsel olarak keşfetmenize ve ifade etmenize olanak tanır.
Eğer günlük tutmaya bir “duygu günlüğü” ile başlamak isterseniz bunun linkini de aşağıya bırakıyorum.
Beyin Fırtınası ve Serbest Yazım Yapın ✍🏻️
İster kendi başınıza, ister bir grupla yapın ama mutlaka beyin fırtınası yapın. Beyin fırtınası, akıl dışı fikirlerin bile değerli olabileceği bir ortam yaratır. Serbest yazım ise içsel düşüncelerinizi kağıda dökmenize ve yaratıcı potansiyelinizi keşfetmenize olanak tanır.
Beyin Jimnastiği Yapın 🤔
Zeka oyunları, bulmacalar, mantık soruları ve kelime oyunları gibi beyin jimnastiği yapmak, problem çözme becerilerinizi ve yaratıcı düşünme yeteneğinizi geliştirir. Sudoku gibi karmaşık oyunları oynayanların alzheimer gibi gibi hastalıkları yakalanma risklerinin azaldığı bilinmektedir.
Doğada Yürüyüşlere Çıkın 🧑🦯
Doğa, yaratıcı düşünceler için harika bir kaynaktır. Bir sonraki yürüyüşünüzde, çevrenizdeki güzellikleri ve ayrıntıları gözlemleyin; bu, yeni fikirler için ilham kaynağı olabilir.
Günlük Rutinlerinizi Değiştirin
Rutinlerimiz bizi sıkabilir. Farklı bir yoldan işe gitmek, yeni bir hobiyi denemek veya farklı bir tarzda giyinmek gibi küçük değişiklikler, yaratıcılığınızı tetikleyebilir.
Sanat Aktivitelerine Katılın, Doğaçlama Yapın 🎸🎺
Doğaçlama tiyatro, müzik veya dans gibi sanatsal etkinlikler, anlık yaratıcılığı teşvik eder ve spontane düşünme yeteneğinizi güçlendirir.
Yeni Bir Dil Öğrenin
Öğrenmek istediğini ama fırsat bulamadığınız bir dil var mı? Ben Fransızcayı merak etmişimdir mesela… Yeni bir dil öğrenmek, beyin yapısını ve düşünme biçimini geliştirir, ayrıca farklı kültürlerin yaratıcı ifade biçimlerine de maruz kalabilirsiniz. 🙂
Farklı Sanat Biçimlerini Deneyimleyin 🪗🥁
Resim, heykel, müzik, dans veya yazın gibi farklı sanat biçimlerini deneyimlemek, yaratıcılığınızı farklı yollarla ifade etmenizi ve geliştirmenizi sağlar. Hafta sonları katılabileceğiniz pek çok etkinlik bulabileceğinize eminim… Haydi pencereden bir dışarı bakın bakalım. 🙏🏻
Farklı Yemekler Pişirin 🌮
Avokadolu yumurta denediniz mi? Ben denedim ve bir kruvasanın içinde bu kadar nefis olabileceğini hayal bile edemezdim… Yeni bir şeyler pişirmeyi deneyin. Hatta doğaçlama yapın. Yemek pişirme, malzemeleri, tatları ve teknikleri yaratıcı bir şekilde bir araya getirme fırsatı sunar. Yeni tarifler denemek veya kendi yemeklerinizi yaratmak, yaratıcı düşüncenizi geliştirir. Bunun için internette pek çok kaynak da var. Haydi bugün yeni bir şeyler deneyin…
Yoga Yapın 🤸♀️
Yoga ve diğer vücut hareketleri, zihinsel açıklık ve odaklanma sağlayarak, yaratıcı düşünme için zemin hazırlar.
Düşünce Deneyleri Yapın
“Eğer…” tarzı düşünce deneyleri yapmak, hayal gücünüzü ve senaryo oluşturma becerinizi geliştirir. Örneğin, alternatif tarih senaryoları oluşturun veya farklı bir gezegende yaşamı hayal edin.
Sizin en hoşunuza giden yaratıcı aktiviteniz hangisi? Lütfen benimle paylaşın. 🙂
Her zaman olduğu gibi yararlandığım kaynakları yazımın sonunda paylaşıyorum…
Kaynaklar:
- Csikszentmihalyi, M. (1996). Creativity: Flow and the Psychology of Discovery and Invention.
- Dietrich, A. (2004). The cognitive neuroscience of creativity.
- Kaufman, S. B., & Gregoire, C. (2016). Wired to Create: Unraveling the Mysteries of the Creative Mind.
- Sawyer, R. K. (2012). Explaining Creativity: The Science of Human Innovation.
- “The Neuroscience of Creativity,” American Psychological Association.