Psikoloji Bilgini Test Et – Psikoloji Bilgi Testi

Sosyal etki, bireylerin düşüncelerinin, duygularının veya davranışlarının, başkalarının varlığı veya eylemleri nedeniyle değişmesidir. Bu, insanların sosyal ortamlarına verdikleri tepkileri ve bu ortamların onları nasıl etkilediğini açıklar. Sosyal etki, sosyal psikolojinin temel konularından biridir ve üç ana kategoride incelenir:

1. Uyma: Bireylerin, bir grup normuna uymak için davranışlarını değiştirmesidir.
2. İtaat: Bireylerin, bir otorite figürünün talimatlarına göre davranışlarını değiştirmesidir.
3. İkna: Bireylerin, diğerlerinin söylediklerine veya önerilerine göre düşüncelerini veya davranışlarını değiştirmesidir.

Özetle:

• Sosyal etki, bireylerin düşünce, duygu veya davranışlarının, sosyal çevrelerinden etkilenerek değişmesidir.
• Uyma, itaat ve ikna gibi türleri vardır.

Bellek yanlılığı, insanların geçmiş olayları yanlı ve seçici bir şekilde hatırlama eğilimidir. Bu, kişinin inançlarına, duygularına ve beklentilerine dayanarak gerçekleşir.

Bellek yanlılığı, genellikle Elizabeth Loftus'un çalışmalarıyla ilişkilendirilir. Loftus, bellek ve özellikle yanlış bilgi etkisi konularında öncü araştırmalar yapmış bir psikologdur. Onun araştırmaları, insanların belleklerinin kolayca değiştirilebileceğini ve bu değişikliklerin hatırlama sırasında yanlılığa yol açabileceğini göstermiştir. Loftus'un çalışmaları, bellek yanlılıklarının hem hukuk sisteminde hem de günlük hayatta önemli etkileri olabileceğini ortaya koymuştur.

Elizabeth Loftus'un TED konuşmasını buradan izleyebilirsin.

Stres, eğer uygun şekilde yönetilirse, olumlu bir motivasyon kaynağı olabilir. Ancak uzun süreli veya aşırı stres, fiziksel ve mental sağlık üzerinde olumsuz etkiler yaratabilir.

Carl Rogers, danışan merkezli terapi yaklaşımında koşulsuz pozitif kabul kavramını vurgular. Bu, terapistin danışanı yargılamadan ve eleştirmeden kabul etmesi anlamına gelir.

Bu konu hakkında daha fazla bilgi almak istersen "Olumlu Düşünme Rehberi" yazımızı tavsiye ederim. Linkini buraya bırakıyorum.

Atıf Teorisi, insanların kendi davranışlarını ve başkalarının davranışlarını nasıl açıkladıklarını inceleyen bir psikoloji teorisidir. Bu teori, insanların olayların ve davranışların nedenlerini belirleme sürecini anlamaya çalışır. Atıf Teorisi'nin temelini sosyal psikolog Fritz Heider atmıştır, ancak Harold Kelley ve Bernard Weiner gibi diğer araştırmacılar da bu alanda önemli katkılarda bulunmuştur.

Atıf Teorisi Nedir?

Atıf Teorisi, bireylerin olayların ve davranışların nedenlerini açıklamak için yaptıkları zihinsel süreçleri açıklar. Bu süreç, insanların dünyayı anlamlandırmalarına ve gelecekteki olaylar hakkında tahminlerde bulunmalarına yardımcı olur. Atıf teorisi, özellikle başarı ve başarısızlık, suçluluk ve sorumluluk gibi konularla ilgili değerlendirmelerde yaygın olarak kullanılır.

İçsel ve Dışsal Nedenler (Internal and External Attributions)

Atıf teorisinde, davranışların nedenlerini açıklamak için iki temel atıf türü kullanılır: içsel (internal) ve dışsal (external) atıflar.

1. İçsel Atıflar (Internal Attributions):
   • Tanım: İçsel atıflar, bir kişinin davranışlarını kendi içsel özelliklerine, yeteneklerine, duygularına, kişilik özelliklerine veya motivasyonlarına bağlar.
   • Örnek: Bir öğrenci sınavda yüksek not aldığında, bunu çalışkanlığına ve zekasına bağlarsa, içsel atıf yapmış olur. "Başarılı oldum çünkü çok çalıştım ve zekiyim."
2. Dışsal Atıflar (External Attributions):
   • Tanım: Dışsal atıflar, bir kişinin davranışlarını dışsal faktörlere, çevresel koşullara, şansa veya diğer dış etkenlere bağlar.
   • Örnek: Aynı öğrenci sınavda yüksek not aldığında, bunu sınavın kolay olmasına veya öğretmenin iyi not vermesine bağlarsa, dışsal atıf yapmış olur. "Başarılı oldum çünkü sınav çok kolaydı."

Atıf Teorisi ve Davranışın Anlamlandırılması

1. Temel Atıf Hatası (Fundamental Attribution Error):
   • İnsanlar, başkalarının davranışlarını değerlendirirken, içsel atıflar yapma eğilimindedirler ve dışsal faktörleri göz ardı ederler.
   • Örnek: Bir kişinin trafik kazası yapmasını dikkatsizliğine bağlamak (içsel atıf), kötü hava koşullarını göz ardı etmek (dışsal faktör).
2. Kendi Kendine Hizmet Eden Yanlılık (Self-Serving Bias):
   • Bireyler, kendi başarılarını içsel faktörlere (örneğin yetenek veya çaba) bağlama, başarısızlıklarını ise dışsal faktörlere (örneğin şanssızlık veya dış koşullar) bağlama eğilimindedirler.
   • Örnek: Bir iş projesinde başarılı olan bir kişi, başarısını kendi becerilerine bağlarken, başarısız olduğunda suçlu olarak ekip arkadaşlarını veya dış koşulları gösterebilir.
3. Kontrol Yanılsaması (Illusion of Control):
   • İnsanlar, kontrol edemedikleri olaylar üzerinde kontrol sahibi olduklarına inanabilirler. Bu, özellikle şans oyunları ve diğer rastgele olaylar için geçerlidir.
   • Örnek: Bir kişi, loto biletini kendi seçtiğinde kazanma şansının arttığını düşünebilir.

Atıf Teorisi Uygulamaları

Atıf teorisi, eğitim, iş hayatı, sağlık psikolojisi ve klinik psikoloji gibi birçok alanda uygulanır. Örneğin, öğretmenler öğrencilerin başarısızlıklarını içsel atıflara (örneğin yeterli çalışmamış olma) veya dışsal atıflara (örneğin zor sınav) bağlayarak değerlendirebilirler. Bu atıflar, öğrencilerin özgüvenini ve gelecekteki performanslarını etkileyebilir.

Sonuç

Atıf Teorisi, insanların davranışların ve olayların nedenlerini nasıl yorumladıklarını anlamada önemli bir çerçeve sunar. İçsel ve dışsal atıflar, bireylerin kendi davranışlarını ve başkalarının davranışlarını değerlendirme ve anlamlandırma biçimlerinde kritik bir rol oynar. Bu teorinin anlaşılması, sosyal ilişkilerin ve bireysel motivasyonların daha iyi anlaşılmasına katkıda bulunur.

Konformizm, bireylerin toplum normlarına, grup kurallarına veya başkalarının beklentilerine uyma eğilimini ifade eder. Bu, sosyal baskılar veya grup aidiyeti nedeniyle ortaya çıkabilir.

Konformizm hayallerimize ulaşmamızdaki en büyük engellerden biri olabilir... Bu konuda daha fazla bilgi sahibi olmak ister misin? Aşağıda linkini paylaştığım "4 Nağme Hayatınızı Sizden Çalabilir!" yazımızı çok tavsiye ederim.

Yazıya "https://kendinikesfet.org/4-nagme-hayatinizi-sizden-calabilir/" adresinden ulaşabilirsin... 🙏🏻

Klasik koşullanma, bir uyarıcı ile doğal bir refleks arasında bir bağlantı kurulmasını içerir. İvan Pavlov'un köpekleri üzerinde yaptığı deneyler bu tür koşullanmayı açıklar.

Yanlı doğrulama, bir kişinin kendi inançlarına uygun bilgileri arama ve aykırı bilgileri göz ardı etme eğilimidir. Bu, kişinin düşünce ve algılarını yanlı hale getirir.

Bu arada, Kendini Gerçekleştiren Kehanet yazımızı okudun mu? Eğer okumadıysan çok tavsiye ederim. 🙏🏻

Erik Erikson'un psikososyal gelişim kuramında "kimlik karmaşası" (identity confusion veya role confusion) ergenlik döneminde ortaya çıkar. Bu dönem, Erikson'un sekiz aşamalı gelişim kuramında beşinci aşamadır ve yaklaşık olarak 12-18 yaşlar arasını kapsar. Bu aşamanın temel görevi, kimlik kazanmaktır. Ergenler, kim olduklarını ve toplumda nasıl bir rol oynayacaklarını keşfetmeye çalışırken kimlik karmaşası yaşayabilirler.

Erik Erikson'un Psikososyal Gelişim Kuramı Nedir?

Erik Erikson, bireylerin yaşamları boyunca belirli psikososyal krizlerle karşılaştığını ve bu krizlerin başarılı bir şekilde çözülmesinin sağlıklı bir kişilik gelişimi için kritik olduğunu öne sürmüştür. Erikson'un kuramı, her biri belirli bir yaş aralığını ve belirli bir psikososyal kriz veya çatışmayı içeren sekiz aşamadan oluşur.

Erikson'un Psikososyal Gelişim Aşamaları:

1. Güvene Karşı Güvensizlik (Trust vs. Mistrust)
   • Yaş Aralığı: 0-1 yaş
   • Özellikleri: Bu aşamada, bebekler bakım verenlerine güvenmeyi öğrenirler. Güvenli bir bağlanma, bebeğin dünyaya güven duymasını sağlar. Eğer bu ihtiyaçlar karşılanmazsa, güvensizlik gelişir.
2. Özerkliğe Karşı Kuşku ve Utanç (Autonomy vs. Shame and Doubt)
   • Yaş Aralığı: 1-3 yaş
   • Özellikleri: Çocuklar, kendi başlarına yapabileceklerini keşfederler. Bağımsızlık duygusu gelişirse, özgüven artar. Aksi takdirde, kuşku ve utanç duyguları oluşabilir.
3. Girişimciliğe Karşı Suçluluk (Initiative vs. Guilt)
   • Yaş Aralığı: 3-6 yaş
   • Özellikleri: Çocuklar, kendi hedeflerini belirleyip bu hedeflere ulaşma çabası içindedir. Desteklenirse girişimcilik duygusu gelişir, aksi halde suçluluk duygusu oluşabilir.
4. Başarıya Karşı Aşağılık Duygusu (Industry vs. Inferiority)
   • Yaş Aralığı: 6-12 yaş
   • Özellikleri: Çocuklar, yeteneklerini ve becerilerini geliştirmeye çalışırlar. Başarı ve yetenek duygusu kazanılırsa kendine güven artar, aksi takdirde aşağılık duygusu gelişir.
5. Kimliğe Karşı Kimlik Karmaşası (Identity vs. Role Confusion)
   • Yaş Aralığı: 12-18 yaş
   • Özellikleri: Ergenler, kim olduklarını ve toplumda nasıl bir rol oynayacaklarını keşfetmeye çalışırlar. Başarılı bir kimlik gelişimi, sağlıklı bir benlik duygusu yaratır. Kimlik karmaşası, bireyin kimlik ve yönelim belirsizliği yaşamasına neden olabilir.
6. Yakınlığa Karşı Yalıtılmışlık (Intimacy vs. Isolation)
   • Yaş Aralığı: 18-40 yaş
   • Özellikleri: Genç yetişkinler, derin ve anlamlı ilişkiler kurmaya çalışırlar. Yakınlık kurabilirlerse sağlıklı ilişkiler gelişir, aksi halde yalnızlık ve yalıtılmışlık duygusu oluşur.
7. Üretkenliğe Karşı Durgunluk (Generativity vs. Stagnation)
   • Yaş Aralığı: 40-65 yaş
   • Özellikleri: Orta yaşlı bireyler, topluma katkıda bulunma ve gelecek nesiller için bir şeyler yapma çabasındadır. Üretkenlik duygusu gelişirse, birey kendini faydalı hisseder. Aksi halde, durgunluk ve anlamsızlık duygusu oluşabilir.
8. Benlik Bütünlüğüne Karşı Umutsuzluk (Integrity vs. Despair)
   • Yaş Aralığı: 65 yaş ve üzeri
   • Özellikleri: Yaşlı bireyler, yaşamlarını değerlendirir ve hayatlarının anlamını sorgularlar. Geçmişteki başarılar ve anlamlı yaşam, benlik bütünlüğü duygusu yaratır. Aksi takdirde, pişmanlık ve umutsuzluk duyguları yaşanabilir.

Kimlik Karmaşası ve Ergenlik Dönemi

Erikson'a göre, ergenlik dönemi kimlik oluşumunun kritik bir aşamasıdır. Ergenler, kendi değerlerini, inançlarını ve hedeflerini keşfederek kimliklerini şekillendirirler. Bu süreçte, kimlik karmaşası yaşayabilirler, bu da bireyin gelecekteki rolleri ve yaşam yönelimleri hakkında belirsizlik hissetmesine neden olabilir. Başarılı bir kimlik gelişimi, bireyin kendini tanıması ve toplumda kendine uygun bir yer bulmasıyla sonuçlanır.

Anima Animus yazı serimizi okudun mu? Okumadıysan çok tavsiye ederim. Linkini buraya bırakıyorum.

Pozitif pekiştirme, bir davranışın ardından olumlu bir uyarıcının eklenmesiyle o davranışın tekrarlanma olasılığının artırılmasıdır. Pozitif pekiştirme araçları organizmanın istediği ve ona cazip gelen uyarıcılardır. Bir köpeğe ödül verilmesi, bu davranışı teşvik eder. Pozitif pekiştirme Davranıçşı kuram altında değerlendirilir. Davranışçı kuramın kurucusu Amerikalı John Watson'dur. (1920)

Fonksiyonel sabitlik, bir nesnenin sadece bilinen veya alışılmış işlevine odaklanarak, onu başka amaçlar için kullanmayı düşünememe eğilimidir. Bu, problem çözme becerilerini sınırlayabilir.

Kültürel bağlamsallık, bireylerin düşüncelerinin, duygularının ve davranışlarının, içinde bulundukları kültürel ortam tarafından şekillendiği ve bu bağlamda anlaşıldığı kavramıdır. Bu, kültürün bireyin algılarına, tutumlarına ve eylemlerine olan etkisini vurgular ve psikoloji, sosyoloji ve antropoloji gibi disiplinlerde önemli bir rol oynar.

Özetle:

• Kültürel bağlamsallık, bireylerin davranışlarının kültürel çevrelerine bağlı olarak değiştiğini ifade eder.
• Bireyin algılarının, tutumlarının ve davranışlarının, içinde yaşadığı kültür tarafından şekillendirildiğini belirtir.

Alan Baddeley, çalışma hafızası modelini geliştirmiş ve bu alanda önemli katkılarda bulunmuştur.

Öz-bilinç, bir kişinin kendi içsel durumlarının, duygularının ve düşüncelerinin farkında olması anlamına gelir. Bu, duygusal zekânın önemli bir bileşenidir.

Sadece maruz kalma etkisi, bireylerin bir şeye sık sık maruz kaldıkça ona karşı daha olumlu duygular geliştirmesi durumudur. Bu, tanıdıklığın ve tekrarın çekiciliği artırdığına işaret eder.

Operant koşullanma, bir davranışın sonucunda alınan geri bildirimle (ödül veya ceza) o davranışın tekrarlanma olasılığının değiştiği bir öğrenme türüdür. Bir davranışı güçlendirmek veya azaltmak için "pekiştirme" veya "cezalandırma"ya odaklanır. Edimsel Koşullandırma B.F. Skinner tarafından geliştirilmiştir.

Duygusal zeka (emotional intelligence), bireyin kendi duygularını ve başkalarının duygularını anlama, ifade etme, düzenleme ve kullanma yeteneğini ifade eder. Bu kavram, Daniel Goleman’ın 1995 yılında yayımladığı "Emotional Intelligence" adlı kitabıyla popüler hale gelmiştir. Duygusal zeka, genellikle dört temel bileşene sahiptir:

1. Kendi Duygularını Tanıma: Kişinin kendi duygularının farkında olma ve bu duyguları anlamlandırma yeteneğidir. Bu, kişinin duygusal durumunu bilmesi ve bu durumun davranışlarını nasıl etkilediğini anlamasını içerir.
2. Duyguları Düzenleme: Kişinin, kendi duygularını kontrol etme ve olumsuz duygularla başa çıkma yeteneğidir. Bu, stresli durumlarla başa çıkma veya olumsuz duyguların davranışlarını etkilemesini engelleme becerisini içerir.
3. Motivasyon: Kişinin, hedeflerine ulaşmak için pozitif bir şekilde motive olma ve bu motivasyonu sürdürebilme yeteneğidir. Bu, içsel motivasyon, azim ve hedef odaklılık gibi nitelikleri kapsar.
4. Empati ve Sosyal Beceri: Kişinin, başkalarının duygularını anlama ve onlara duyarlı olma yeteneğidir. Ayrıca, bu, sağlıklı ilişkiler kurma ve sosyal etkileşimlerde başarılı olma becerisini içerir.

Duygusal zeka, hem bireysel hem de profesyonel yaşamda başarılı olmak için önemli bir yetenek olarak görülmektedir.

Özetle:

• Duygusal zeka, bir kişinin kendi duygularını ve başkalarının duygularını anlama, düzenleme ve kullanma yeteneğidir.
• Bu kavram, kendi duygularını tanıma, duyguları düzenleme, motivasyon, empati ve sosyal beceri gibi bileşenleri kapsar.

Duygusal farkındalığını arttırmana yardımcı olmamızı ister misin? Bununla ilgili yazımızı okkumanı çok tavsiye ederim. Linkini buraya bırakıyorum.

BDT, bireylerin bilinçli düşüncelerini ve davranışlarını değiştirmeye odaklanır. Bu terapi, bireylerin düşünce kalıplarını ve davranışlarını pozitif yönde değiştirmeyi amaçlar.