Bilinçaltı Nedir ve Bilinçaltı Temizliği Nasıl Yapılır?

Öğrenilmiş çaresizlik, bir kişi sürekli başarısızlık veya kontrolsüzlük yaşadığında, daha sonra başarılı olabileceği bir durumda bile çaresiz hissetmesine neden olan bir durumdur. Öğrenilmiş çaresizlik kavramı ilk kez Seligman ye arkadaşları tarafından kullanılmıştır (Seligman ve Maier, 1967).

Yanlı doğrulama, bir kişinin kendi inançlarına uygun bilgileri arama ve aykırı bilgileri göz ardı etme eğilimidir. Bu, kişinin düşünce ve algılarını yanlı hale getirir.

Bu arada, Kendini Gerçekleştiren Kehanet yazımızı okudun mu? Eğer okumadıysan çok tavsiye ederim. 🙏🏻

Yanılsama, gerçeğin yanlış algılanması veya çarpıtılmasıdır. Görsel, işitsel veya diğer duyusal yanılsamalar, duyusal bilginin yanlış yorumlanmasından kaynaklanır.

Atıf Teorisi, insanların kendi davranışlarını ve başkalarının davranışlarını nasıl açıkladıklarını inceleyen bir psikoloji teorisidir. Bu teori, insanların olayların ve davranışların nedenlerini belirleme sürecini anlamaya çalışır. Atıf Teorisi’nin temelini sosyal psikolog Fritz Heider atmıştır, ancak Harold Kelley ve Bernard Weiner gibi diğer araştırmacılar da bu alanda önemli katkılarda bulunmuştur.

Atıf Teorisi Nedir?

Atıf Teorisi, bireylerin olayların ve davranışların nedenlerini açıklamak için yaptıkları zihinsel süreçleri açıklar. Bu süreç, insanların dünyayı anlamlandırmalarına ve gelecekteki olaylar hakkında tahminlerde bulunmalarına yardımcı olur. Atıf teorisi, özellikle başarı ve başarısızlık, suçluluk ve sorumluluk gibi konularla ilgili değerlendirmelerde yaygın olarak kullanılır.

İçsel ve Dışsal Nedenler (Internal and External Attributions)

Atıf teorisinde, davranışların nedenlerini açıklamak için iki temel atıf türü kullanılır: içsel (internal) ve dışsal (external) atıflar.

1. İçsel Atıflar (Internal Attributions):
   • Tanım: İçsel atıflar, bir kişinin davranışlarını kendi içsel özelliklerine, yeteneklerine, duygularına, kişilik özelliklerine veya motivasyonlarına bağlar.
   • Örnek: Bir öğrenci sınavda yüksek not aldığında, bunu çalışkanlığına ve zekasına bağlarsa, içsel atıf yapmış olur. “Başarılı oldum çünkü çok çalıştım ve zekiyim.”
2. Dışsal Atıflar (External Attributions):
   • Tanım: Dışsal atıflar, bir kişinin davranışlarını dışsal faktörlere, çevresel koşullara, şansa veya diğer dış etkenlere bağlar.
   • Örnek: Aynı öğrenci sınavda yüksek not aldığında, bunu sınavın kolay olmasına veya öğretmenin iyi not vermesine bağlarsa, dışsal atıf yapmış olur. “Başarılı oldum çünkü sınav çok kolaydı.”

Atıf Teorisi ve Davranışın Anlamlandırılması

1. Temel Atıf Hatası (Fundamental Attribution Error):
   • İnsanlar, başkalarının davranışlarını değerlendirirken, içsel atıflar yapma eğilimindedirler ve dışsal faktörleri göz ardı ederler.
   • Örnek: Bir kişinin trafik kazası yapmasını dikkatsizliğine bağlamak (içsel atıf), kötü hava koşullarını göz ardı etmek (dışsal faktör).
2. Kendi Kendine Hizmet Eden Yanlılık (Self-Serving Bias):
   • Bireyler, kendi başarılarını içsel faktörlere (örneğin yetenek veya çaba) bağlama, başarısızlıklarını ise dışsal faktörlere (örneğin şanssızlık veya dış koşullar) bağlama eğilimindedirler.
   • Örnek: Bir iş projesinde başarılı olan bir kişi, başarısını kendi becerilerine bağlarken, başarısız olduğunda suçlu olarak ekip arkadaşlarını veya dış koşulları gösterebilir.
3. Kontrol Yanılsaması (Illusion of Control):
   • İnsanlar, kontrol edemedikleri olaylar üzerinde kontrol sahibi olduklarına inanabilirler. Bu, özellikle şans oyunları ve diğer rastgele olaylar için geçerlidir.
   • Örnek: Bir kişi, loto biletini kendi seçtiğinde kazanma şansının arttığını düşünebilir.

Atıf Teorisi Uygulamaları

Atıf teorisi, eğitim, iş hayatı, sağlık psikolojisi ve klinik psikoloji gibi birçok alanda uygulanır. Örneğin, öğretmenler öğrencilerin başarısızlıklarını içsel atıflara (örneğin yeterli çalışmamış olma) veya dışsal atıflara (örneğin zor sınav) bağlayarak değerlendirebilirler. Bu atıflar, öğrencilerin özgüvenini ve gelecekteki performanslarını etkileyebilir.

Sonuç

Atıf Teorisi, insanların davranışların ve olayların nedenlerini nasıl yorumladıklarını anlamada önemli bir çerçeve sunar. İçsel ve dışsal atıflar, bireylerin kendi davranışlarını ve başkalarının davranışlarını değerlendirme ve anlamlandırma biçimlerinde kritik bir rol oynar. Bu teorinin anlaşılması, sosyal ilişkilerin ve bireysel motivasyonların daha iyi anlaşılmasına katkıda bulunur.

Albert Bandura’nın sosyal öğrenme teorisi, bireylerin başkalarını gözlemleyerek ve onların davranışlarını model alarak yeni davranışlar öğrenebileceğini öne sürer.

Yanlılık, bir düşünce veya duruma karşı objektif olmayan, aşırı veya dengesiz bir tutum sergilemeyi ifade eder. Bu, insanların karar verme süreçlerini olumsuz etkileyebilir.

“Bilişsel Uyumsuzluk” (Cognitive Dissonance) teorisi, sosyal psikolog Leon Festinger tarafından 1957 yılında geliştirilmiştir. Bu teori, bireylerin tutumları, inançları ve davranışları arasında uyumsuzluk olduğunda yaşadıkları psikolojik rahatsızlığı açıklamaya çalışır.

Bilişsel Uyumsuzluk Teorisi Nedir?

Bilişsel uyumsuzluk, bir bireyin iki veya daha fazla çelişkili düşünce, inanç veya tutuma sahip olduğunda ortaya çıkan rahatsızlık veya stres durumudur. Bu rahatsızlık, kişinin bu uyumsuzluğu azaltmak için düşüncelerini, inançlarını veya davranışlarını değiştirmesine yol açabilir.

Temel İlkeler ve Örnekler

1. Uyumsuzluk ve Rahatsızlık:
   • Uyumsuzluk, kişinin sahip olduğu bilgilerin birbirine uymadığı durumlarda ortaya çıkar. Bu uyumsuzluk, rahatsızlık ve stres yaratır.
   • Örnek: Bir kişinin sigara içmenin sağlığa zararlı olduğunu bilmesi (inanç) ama yine de sigara içmeye devam etmesi (davranış).
2. Uyumsuzluğu Azaltma Stratejileri:
   • Bilişsel uyumsuzluğu azaltmak için insanlar çeşitli stratejiler kullanırlar:
     • Davranış Değişikliği: Uyumsuzluğa neden olan davranışı değiştirmek.
       • Örnek: Sigara içen kişi, sigarayı bırakmaya karar verir.
     • Bilişsel Değişiklik: İnançları veya düşünceleri değiştirmek.
       • Örnek: Sigara içen kişi, “Ara sıra içmek o kadar da zararlı değildir” şeklinde bir inanç geliştirir.
     • Yeni Bilişler Ekleme: Uyumsuzluğu azaltacak yeni düşünceler veya bilgiler eklemek.
       • Örnek: Sigara içen kişi, stresin sağlığa daha zararlı olduğunu ve sigara içmenin stresini azalttığını düşünerek uyumsuzluğu azaltır.
3. Öz-Rasyonalizasyon:
   • Bireyler, uyumsuzluk durumlarında kendi davranışlarını haklı çıkarmak için rasyonalizasyon yaparlar.
   • Örnek: “Hayatta bir kere yaşıyoruz, biraz keyif almak lazım” gibi düşünceler geliştirerek sigara içmeyi sürdürmek.

Festinger’in Ünlü Çalışmaları

Leon Festinger, bilişsel uyumsuzluk teorisini çeşitli deneylerle test etmiştir. En ünlü çalışmalardan biri, 1959 yılında Carlsmith ile birlikte yaptığı “zor görev” deneyidir:

1. Deney Tasarımı:
   • Katılımcılar, sıkıcı ve tekrarlayıcı bir görev yaparlar.
   • Görevin ardından, bazı katılımcılara bu görevin eğlenceli olduğunu söylemeleri için para ödenir (ya düşük bir miktar ya da yüksek bir miktar).
2. Sonuçlar:
   • Görevin eğlenceli olduğunu söylemeleri için düşük miktarda para alan katılımcılar, görevi gerçekten eğlenceli bulduklarını ifade etmişlerdir.
   • Yüksek miktarda para alan katılımcılar ise, paranın etkisiyle söylediklerini düşündükleri için görevi eğlenceli bulmamışlardır.
3. Açıklama:
   • Düşük miktarda para alan katılımcılar, para için yalan söyledikleri düşüncesiyle uyumsuzluk yaşamışlardır. Bu uyumsuzluğu azaltmak için gerçekten görevi eğlenceli bulduklarını düşünerek bilişsel uyumsuzluğu azaltmışlardır.
   • Yüksek miktarda para alan katılımcılar ise, paranın yeterli bir motivasyon olduğunu düşünmüşler ve uyumsuzluk yaşamamışlardır.

Bilişsel Uyumsuzluğun Önemi

Bilişsel uyumsuzluk teorisi, insanların tutumlarını ve davranışlarını nasıl uyumlu hale getirdiklerini anlamada önemli bir çerçeve sunar. Bu teori, psikoloji, sosyal psikoloji ve hatta pazarlama gibi alanlarda geniş çapta uygulanmış ve insanların karar verme süreçlerini ve davranışlarını anlamada kritik bir rol oynamıştır.

Yüksek benlik saygısı, genellikle bireylerin kendilerini iyi hissetmelerine ve pozitif bir ruh hali içinde olmalarına yol açar. Düşük benlik saygısı ise depresyon ve stresle ilişkilendirilebilir.

Stres, eğer uygun şekilde yönetilirse, olumlu bir motivasyon kaynağı olabilir. Ancak uzun süreli veya aşırı stres, fiziksel ve mental sağlık üzerinde olumsuz etkiler yaratabilir.

Martin Seligman, pozitif psikolojinin kurucusu olarak kabul edilir. Pozitif psikoloji, psikolojinin geleneksel olarak odaklandığı ruhsal hastalıklar ve sorunlar yerine, insanların güçlü yanlarına, olumlu deneyimlerine ve yaşam kalitesini artırmaya odaklanan bir alanıdır. Bu dal, bireylerin ve toplumların daha mutlu, tatmin edici ve anlamlı bir yaşam sürmelerine yardımcı olmayı amaçlar.

Pozitif psikoloji, insanları daha mutlu ve tatmin olmuş bireyler haline getirmek için çalışan bir bilim dalıdır. Adeta ruhsal bir jimnastik hocası gibi, size nasıl daha mutlu, sağlıklı ve başarılı olacağınızı öğretir.

Mutluluğun Anahtarı

Pozitif psikoloji, mutluluğun aslında öğrenilebilir ve geliştirilebilir bir beceri olduğunu söyler. Mutlu olmanın yolları vardır ve bunları öğrenmek mümkündür.

1. Minnettarlık: Günlük hayatta minnettar olduğunuz şeyleri düşünmek ve yazmak, mutluluk seviyenizi artırır. Bu basit alışkanlık, hayata daha olumlu bakmanızı sağlar. Her gün üç şey için minnettar olmak bile yeter!
2. Güçlü Yanlar: Hepimizin benzersiz yetenekleri ve güçlü yönleri vardır. Pozitif psikoloji, bu yetenekleri keşfetmenize ve geliştirmenize yardımcı olur. Örneğin, iyi bir dinleyici misiniz? Harika! Bu, arkadaşlıklarınızı güçlendirebilir ve sizi daha mutlu edebilir.
3. Akış (Flow): Sevdiğiniz bir işi yaparken zamanın nasıl geçtiğini fark etmediğiniz anlar, işte o akış anlarıdır. Pozitif psikoloji, bu anları daha sık yaşamanız için sizi teşvik eder. Hangi etkinlikler sizi akışa sokuyor? Belki resim yapmak, belki dans etmek, belki de bir bulmacayı çözmek…

Pozitif İlişkiler

Pozitif psikoloji, sosyal bağlantıların mutluluğun anahtarı olduğunu vurgular. Güçlü ve sağlıklı ilişkiler, insanın yaşam kalitesini önemli ölçüde artırır. İyi bir arkadaş çevresi, aile bağları ve destekleyici ilişkiler, mutluluk seviyemizi yükseltir.

1. Empati ve Anlayış: İnsanlarla olan ilişkilerinizde empati kurmak ve anlayışlı olmak, ilişkileri daha da güçlendirir. İnsanlar anlaşıldıklarını hissettiklerinde daha mutlu olurlar.
2. Aktif Dinleme: Bir arkadaşınızın veya sevdiğiniz birinin size anlattıklarını gerçekten dinlemek, onun için çok değerli olabilir. Bu, ilişkilerinizi derinleştirir ve sizi daha bağlı hissettirir.

Anlam ve Amacın Peşinde

Pozitif psikoloji, hayatınıza anlam ve amaç katmanın önemini de vurgular. Bir amaç doğrultusunda yaşamak, insanı daha mutlu ve tatmin olmuş hissettirir. Kendinize “Bu dünyada ne yapıyorum?” diye sormak yerine, “Bu dünyada ne yapabilirim?” diye sormak, hayatınızı değiştirebilir.

1. Hedefler Belirlemek: Kendi hedeflerinizi belirlemek ve onlara ulaşmak için çaba göstermek, yaşamınıza anlam katar. Küçük hedeflerle başlayın ve büyük hedeflere doğru ilerleyin.
2. Başkalarına Yardım Etmek: Başkalarına yardım etmek, size de mutluluk verir. Gönüllü çalışmalar yapmak, yardıma muhtaç birine el uzatmak, sadece onları değil sizi de mutlu eder.

Bu konu hakkında daha fazla bilgi almak istersen “Olumlu Düşünme Rehberi” yazımızı tavsiye ederim. Linkini buraya bırakıyorum.

MMPI, klinik ve psikolojik araştırmalarda, kişilik özelliklerini ve olası psikolojik rahatsızlıkları değerlendirmek amacıyla kullanılan yaygın bir kişilik testidir.

MMPI’nın tarihçesi oldukça ilginçtir ve birkaç önemli aşamadan geçmiştir.

MMPI’nın Tarihçesi

1. Başlangıç (1930’lar ve 1940’lar)

• Geliştirilme Süreci: MMPI, 1930’ların sonlarında ve 1940’ların başlarında Minnesota Üniversitesi’nde Starke R. Hathaway ve J.C. McKinley tarafından geliştirildi. Hathaway bir psikolog, McKinley ise bir nörolog ve psikiyatristti.
• İlk Yayın: MMPI, 1943 yılında ilk kez yayımlandı. Testin amacı, psikiyatrik hastalıkları tanılamak ve kişilik özelliklerini değerlendirmekti.

2. İlk Versiyon (MMPI)

• İçerik: İlk MMPI, 566 maddeden oluşuyordu ve “doğru” veya “yanlış” olarak yanıtlanıyordu. Maddeler, farklı psikiyatrik bozuklukları tanılamak için çeşitli ölçeklere ayrılmıştı.
• Normlar: Test, 700’den fazla Minnesotalı bireyden elde edilen normatif verilere dayanıyordu.

3. Revizyonlar ve Güncellemeler (1980’ler ve Sonrası)

• MMPI-2: 1989 yılında MMPI-2 yayımlandı. Bu revizyon, orijinal MMPI’nın eksikliklerini gidermek ve testin güncelliğini artırmak amacıyla yapıldı. MMPI-2, 567 maddeden oluşuyordu ve daha geniş bir demografik örneklem üzerinde normlanmıştı.
• MMPI-2-RF: 2008 yılında MMPI-2 Restructured Form (RF) yayımlandı. Bu versiyon, testin daha kısa ve daha etkili bir versiyonunu sunmak amacıyla geliştirildi ve 338 madde içeriyordu.
• Adolesan Versiyonu: MMPI-A ve MMPI-A-RF, adolesanlar için özel olarak geliştirilmiş versiyonlardır.

4. Kullanım Alanları

• Klinik Psikoloji: MMPI, klinik psikolojide yaygın olarak kullanılır ve ruhsal sağlık değerlendirmelerinde standart bir araçtır.
• Adli Psikoloji: Mahkemelerde, suçluların değerlendirilmesinde ve velayet davalarında sıklıkla kullanılır.
• İş ve Endüstri Psikolojisi: Personel seçiminde ve işyeri ortamında bireylerin kişilik özelliklerinin değerlendirilmesinde kullanılır.

5. Eleştiriler ve Gelişmeler

• Kültürel Uyum: MMPI, farklı kültürel ve etnik gruplar için eleştirilmiş ve uyarlanması gerektiği öne sürülmüştür.
• Geçerlilik ve Güvenilirlik: Yıllar içinde birçok çalışma, MMPI’nın geçerlilik ve güvenilirliğini incelemiş ve çeşitli iyileştirmeler yapılmıştır.

MMPI, bugün hala geniş bir uygulama alanına sahip olup, klinik ve araştırma amaçlı kullanılan önemli bir kişilik değerlendirme aracıdır.

“Kendini sabote etme” (self-handicapping), bir kişinin başarıya ulaşma şansını kasıtlı olarak azaltarak, başarısızlık durumunda bir mazeret yaratmak için uyguladığı bir davranış türüdür. Bu, bir kişinin kendisine kasıtlı olarak engeller yaratması veya kendi performansını engelleyecek durumlar oluşturması anlamına gelir.

Hayallerine ulaşma konusunda sana daha fazla yardımcı olmamızı ister misin?

İşte sana hayallerine ulaşmana yardım edecek rehber bir yazı: Hedef Belirleme Çalışması

Grup düşüncesi, bir grubun üyelerinin uyum sağlamak için gerçekçi olmayan, riskli veya mantıksız kararlar aldığı bir düşünce biçimidir. Bu, grubun içsel baskısı nedeniyle ortaya çıkar.

İşte sana bunun ne kadar büyük fiyaskolara neden olabileceğini gösteren tarihsel bir örnek;

Domuzlar Körfezi Çıkarması:

1961’de, ABD hükümeti Küba’da Fidel Castro’ya karşı başarısız bir askeri çıkarma girişiminde bulundu. Bu, Domuzlar Körfezi Çıkarması olarak bilinir. Plan, Castro rejimine karşı çıkan Kübalı mültecilerin ABD tarafından eğitilip donatılarak Küba’ya geri gönderilmesini içeriyordu. ABD’nin o dönemdeki başkanı John F. Kennedy ve danışmanları, bu planın başarılı olacağını düşündüler.

Ancak, planın birçok kusuru vardı. Kübalı mülteciler yeterince eğitimli değildi, Castro’nun ordusu beklenenden daha güçlüydü ve ABD’nin askeri desteği yetersizdi. Buna rağmen, Kennedy’nin danışmanları, başkanın planı desteklediğini gördüklerinde, olası eleştirilerini bastırdılar ve bir fikir birliğine varmaya çalıştılar. Bu, grup düşüncesinin tipik bir örneğiydi. Sonuç olarak, çıkarma girişimi fiyaskoyla sonuçlandı ve ABD’nin itibarı zedelendi.

Bu örnek, grup düşüncesinin ne kadar tehlikeli olabileceğini ve liderlerin ve grupların, alternatif görüşleri ve olası olumsuz sonuçları dikkate almadan hızlı bir fikir birliğine ulaşmaya çalıştıklarında, yanlış kararlara yol açabileceğini göstermektedir.

Jean Piaget’e göre, nesne sürekliliği, bir çocuğun bir nesnenin varlığını görmediğinde bile sürdüğünü anlamasıdır. Bu kavram, sensori-motor dönemde, genellikle 8-12 aylıkken kazanılır.

Bu arada… Diğer yazılarımıza göz attın mı?

Eğer henüz okumadıysan Otomatik Düşünceler yazımızı çok tavsiye ederim. Linkini buraya bırakıyorum.

“Gelişimsel kriz” (developmental crisis), bireylerin yaşamlarının belirli dönemlerinde karşılaştıkları ve başarılı bir şekilde çözmeleri gereken kritik çatışmaları veya zorlukları ifade eder. Bu kavram, bireyin yaşam süreci boyunca belirli aşamalarda meydana gelen doğal ve kaçınılmaz değişimleri ve bu değişimlerle başa çıkma gereksinimini tanımlar. Gelişimsel krizlerin başarılı bir şekilde çözülmesi, bireyin sağlıklı bir şekilde gelişmesine ve olgunlaşmasına katkıda bulunur.

Erik Erikson ve Psikososyal Gelişim Kuramı

Bu kavram, özellikle Erik Erikson tarafından geliştirilmiş ve psikososyal gelişim kuramının temel bir unsuru olarak tanımlanmıştır. Erikson, bireylerin yaşam boyunca karşılaştıkları sekiz ana psikososyal krizden söz eder ve her bir kriz, belirli bir yaş dönemine özgüdür. Bu krizlerin her biri, bireyin psikososyal gelişimi için kritik önem taşır.

Erikson’un Psikososyal Gelişim Aşamaları ve Gelişimsel Krizler

1. Güvene Karşı Güvensizlik (Trust vs. Mistrust)
   • Yaş Aralığı: 0-1 yaş
   • Özellikleri: Bebekler, bakım verenlerine güvenmeyi öğrenirler. Güvenli bağlanma, dünyaya güven duygusunu sağlar.
2. Özerkliğe Karşı Kuşku ve Utanç (Autonomy vs. Shame and Doubt)
   • Yaş Aralığı: 1-3 yaş
   • Özellikleri: Çocuklar bağımsızlık ve özerklik kazanma çabası içindedirler. Desteklenirlerse özgüvenleri artar, aksi halde kuşku ve utanç gelişir.
3. Girişimciliğe Karşı Suçluluk (Initiative vs. Guilt)
   • Yaş Aralığı: 3-6 yaş
   • Özellikleri: Çocuklar kendi hedeflerini belirleyip bu hedeflere ulaşmak için girişimlerde bulunurlar. Başarırlarsa girişimcilik duygusu gelişir, aksi halde suçluluk duygusu oluşur.
4. Başarıya Karşı Aşağılık Duygusu (Industry vs. Inferiority)
   • Yaş Aralığı: 6-12 yaş
   • Özellikleri: Çocuklar, yeteneklerini ve becerilerini geliştirirler. Başarı ve yetenek duygusu kazanırlarsa kendine güven artar, aksi takdirde aşağılık duygusu gelişir.
5. Kimliğe Karşı Kimlik Karmaşası (Identity vs. Role Confusion)
   • Yaş Aralığı: 12-18 yaş
   • Özellikleri: Ergenler, kimliklerini ve toplumsal rollerini keşfetmeye çalışırlar. Başarılı bir kimlik gelişimi, sağlıklı bir benlik duygusu yaratır. Kimlik karmaşası, bireyin kimlik ve yönelim belirsizliği yaşamasına neden olabilir.
6. Yakınlığa Karşı Yalıtılmışlık (Intimacy vs. Isolation)
   • Yaş Aralığı: 18-40 yaş
   • Özellikleri: Genç yetişkinler, derin ve anlamlı ilişkiler kurmaya çalışırlar. Yakınlık kurabilirlerse sağlıklı ilişkiler gelişir, aksi halde yalnızlık ve yalıtılmışlık duygusu oluşur.
7. Üretkenliğe Karşı Durgunluk (Generativity vs. Stagnation)
   • Yaş Aralığı: 40-65 yaş
   • Özellikleri: Orta yaşlı bireyler, topluma katkıda bulunma ve gelecek nesiller için bir şeyler yapma çabasındadır. Üretkenlik duygusu gelişirse, birey kendini faydalı hisseder. Aksi halde, durgunluk ve anlamsızlık duygusu oluşabilir.
8. Benlik Bütünlüğüne Karşı Umutsuzluk (Integrity vs. Despair)
   • Yaş Aralığı: 65 yaş ve üzeri
   • Özellikleri: Yaşlı bireyler, yaşamlarını değerlendirir ve hayatlarının anlamını sorgularlar. Geçmişteki başarılar ve anlamlı yaşam, benlik bütünlüğü duygusu yaratır. Aksi takdirde, pişmanlık ve umutsuzluk duyguları yaşanabilir.

Gelişimsel Krizlerin Önemi

Her bir psikososyal kriz, bireyin belirli bir dönemde karşılaştığı gelişimsel görevlerle başa çıkma yeteneğini yansıtır. Bu krizlerin başarılı bir şekilde çözülmesi, bireyin sağlıklı bir kişilik gelişimi ve yaşam doyumu için kritik öneme sahiptir. Aksi takdirde, bu krizlerin olumsuz çözülmesi, bireyin gelecekteki yaşamında çeşitli psikolojik sorunlara yol açabilir.

Erikson’un teorisi, yaşam boyu gelişimi vurgulayan kapsamlı bir çerçeve sunar ve psikososyal gelişim sürecinde bireylerin karşılaştığı zorlukları ve fırsatları anlamamıza yardımcı olur.

Klasik koşullanma, bir uyarıcı ile doğal bir refleks arasında bir bağlantı kurulmasını içerir. İvan Pavlov’un köpekleri üzerinde yaptığı deneyler bu tür koşullanmayı açıklar.

Sosyal etki, bireylerin düşüncelerinin, duygularının veya davranışlarının, başkalarının varlığı veya eylemleri nedeniyle değişmesidir. Bu, insanların sosyal ortamlarına verdikleri tepkileri ve bu ortamların onları nasıl etkilediğini açıklar. Sosyal etki, sosyal psikolojinin temel konularından biridir ve üç ana kategoride incelenir:

1. Uyma: Bireylerin, bir grup normuna uymak için davranışlarını değiştirmesidir.
2. İtaat: Bireylerin, bir otorite figürünün talimatlarına göre davranışlarını değiştirmesidir.
3. İkna: Bireylerin, diğerlerinin söylediklerine veya önerilerine göre düşüncelerini veya davranışlarını değiştirmesidir.

Özetle:

• Sosyal etki, bireylerin düşünce, duygu veya davranışlarının, sosyal çevrelerinden etkilenerek değişmesidir.
• Uyma, itaat ve ikna gibi türleri vardır.

Grup düşüncesi, bir grubun uyumunu koruma arzusu nedeniyle, üyelerin eleştirel düşünmeyi ve alternatifleri göz ardı etmeleri sonucu alınan kötü kararları ifade eder. Bu durum, grup içinde olumsuz sonuçlar doğurabilir.