Psikoloji Bilgini Test Et – Psikoloji Bilgi Testi

Alan Baddeley, çalışma hafızası modelini geliştirmiş ve bu alanda önemli katkılarda bulunmuştur.

Problem çözme becerilerini geliştirmek, stresle başa çıkmada etkili bir yaklaşımdır. Bu, sorunların üstesinden gelmek için etkili stratejiler geliştirerek stresi azaltmayı sağlar.

Yüksek benlik saygısı, genellikle bireylerin kendilerini iyi hissetmelerine ve pozitif bir ruh hali içinde olmalarına yol açar. Düşük benlik saygısı ise depresyon ve stresle ilişkilendirilebilir.

Carl Rogers, danışan merkezli terapi yaklaşımında koşulsuz pozitif kabul kavramını vurgular. Bu, terapistin danışanı yargılamadan ve eleştirmeden kabul etmesi anlamına gelir.

Bu konu hakkında daha fazla bilgi almak istersen "Olumlu Düşünme Rehberi" yazımızı tavsiye ederim. Linkini buraya bırakıyorum.

Jean Piaget'e göre, nesne sürekliliği, bir çocuğun bir nesnenin varlığını görmediğinde bile sürdüğünü anlamasıdır. Bu kavram, sensori-motor dönemde, genellikle 8-12 aylıkken kazanılır.

Bu arada... Diğer yazılarımıza göz attın mı?

Eğer henüz okumadıysan Otomatik Düşünceler yazımızı çok tavsiye ederim. Linkini buraya bırakıyorum.

Pozitif pekiştirme, bir davranışın ardından olumlu bir uyarıcının eklenmesiyle o davranışın tekrarlanma olasılığının artırılmasıdır. Pozitif pekiştirme araçları organizmanın istediği ve ona cazip gelen uyarıcılardır. Bir köpeğe ödül verilmesi, bu davranışı teşvik eder. Pozitif pekiştirme Davranıçşı kuram altında değerlendirilir. Davranışçı kuramın kurucusu Amerikalı John Watson'dur. (1920)

"Olumlu pekiştirme" (positive reinforcement), bir davranışın ardından gelen ve o davranışın gelecekte tekrar etme olasılığını artıran olumlu yaklaşıma verilen isimdir. Bu, bir ödül veya olumlu bir sonuç ile bir davranışın pekiştirilmesini ifade eder. Olumlu pekiştirme, davranışçı psikolojide önemli bir kavramdır ve B.F. Skinner tarafından detaylı bir şekilde incelenmiştir.

Olumlu pekiştirme, genellikle dört farklı biçimde görülebilir:

1. Somut Pekiştiriciler: Maddi ödüller, örneğin, bir çocuk ödevini bitirdiğinde ona bir şeker vermek.
2. Sosyal Pekiştiriciler: Sözlü övgüler veya onay, örneğin, bir öğrenciyi başarılı bir sunum yaptığı için alkışlamak.
3. Etkinlik Pekiştiricileri: Hoş bir aktiviteye katılma izni, örneğin, bir çocuk odasını temizlediğinde onu oyun oynaması için dışarıya göndermek.
4. Sembolik Pekiştiriciler: Değiştirilebilir ödüller, örneğin, bir çalışanın iyi bir iş çıkardığında aldığı puanları daha sonra hediyelerle değiştirmesi.

Özetle:

• Olumlu pekiştirme, bir davranışın ardından gelen ve o davranışın gelecekte tekrar etme olasılığını artıran olumlu bir sonuçtur.
• Bu, bir ödül veya olumlu bir sonuç ile bir davranışın pekiştirilmesini ifade eder.

Olumlu düşünmeyi öğrenmek için yardımcı olmamızı ister misin? Bununla ilgili yazımızı okumanı çok tavsiye ederim. Linkini buraya bırakıyorum.

Akış, kişinin becerilerine uygun, keyifli ve zorlayıcı bir göreve tamamen odaklandığı, zamanın nasıl geçtiğini fark etmediği bir durumdur. Bu, genellikle kendini geliştirmek için önemli bir deneyimdir.

Empati, başkalarının duygularını anlama ve bu duyguları paylaşma yeteneğidir. Bu yetenek, sağlıklı ve destekleyici ilişkiler kurmak için önemlidir.

Gestalt psikolojisi, 20. yüzyılın başlarında Almanya'da gelişen ve algının nasıl çalıştığını anlamaya odaklanan bir psikoloji akımıdır. Gestalt psikolojisinin temel prensibi, "bütün, parçaların toplamından daha fazladır" (The whole is greater than the sum of its parts) ilkesidir. Bu prensip, algının bireysel unsurların birleşimi olarak değil, bu unsurların organize ve anlamlı bir bütün olarak algılandığını ifade eder. Gestalt psikolojisi, insanların algıları ve bilişlerinin, parçaların toplamından daha büyük bir bütün olarak anlaşılması gerektiğini savunur. “Gestalt” Almanca’da “bütün” veya “şekil” anlamına gelir.

Gestalt Psikolojisinin Temel Prensipleri

1. Figür-Zemin İlişkisi (Figure-Ground Relationship):
   • Algıda, bir nesne (figür) ve onu çevreleyen alan (zemin) arasında bir ayrım yapılır. İnsanlar, figürü zeminle kontrast oluşturarak algılarlar.
   • Örnek: Siyah bir noktayı beyaz bir kağıt üzerinde hemen fark ederiz.
2. Yakınlık (Proximity):
   • Birbirine yakın olan nesneler, bir grup veya bütün olarak algılanma eğilimindedir.
   • Örnek: Birbirine yakın duran noktalar, bir grup olarak algılanır.
3. Benzerlik (Similarity):
   • Birbirine benzeyen nesneler, bir grup veya bütün olarak algılanma eğilimindedir.
   • Örnek: Aynı renkteki veya şekillerdeki nesneler, bir arada algılanır.
4. Süreklilik (Continuity):
   • İnsanlar, kesintisiz ve düzgün çizgiler veya şekiller olarak devam eden nesneleri algılarlar.
   • Örnek: Kıvrımlı bir çizgi, düz bir çizgiden daha kolay takip edilir.
5. Kapanış (Closure):
   • İnsanlar, eksik parçaları doldurarak tam, eksiksiz şekiller algılarlar.
   • Örnek: Eksik çizgilerle oluşturulmuş bir üçgen, zihin tarafından tamamlanarak tam bir üçgen olarak algılanır.
6. Basitlik (Prägnanz):
   • Algı, en basit, en düzenli ve en simetrik şekilde gerçekleşir. İnsan beyni, karmaşık şekilleri bile mümkün olan en basit formda algılama eğilimindedir.
   • Örnek: Karmaşık bir desenin içinde, temel geometrik şekilleri görmek.

Gestalt Psikolojisinin Uygulamaları

Gestalt psikolojisi, algı psikolojisi, öğrenme, problem çözme ve çeşitli terapötik yaklaşımlarda kullanılmıştır. Örneğin, gestalt terapisi, bireyin kendini ve çevresini bütünsel bir şekilde anlamasına yardımcı olmayı amaçlar.

Gestalt psikolojisi, insan algısının nasıl çalıştığını anlamamıza önemli katkılarda bulunmuştur. Bu akım, bireylerin dünyayı nasıl organize ettiklerini ve deneyimlediklerini anlamada kilit bir rol oynamaktadır.

Lateralizasyon, beynin farklı işlevler için farklı taraflarının baskın olma eğilimini ifade eder. Bu, genellikle kişinin baskın el tercihi gibi davranışlarda ortaya çıkar.

Sigmund Freud, psikanalizin kurucusu olarak, insan zihninin işleyişini ve bilinçaltı süreçleri anlamaya yönelik teoriler geliştirmiştir. Bu teorilerin bir parçası olarak, bireylerin bilinçdışındaki çatışmaları yönetmek için kullandıkları savunma mekanizmalarını tanımlamıştır. Savunma mekanizmaları, ego'nun, id'in ilkel dürtüleri ile süperegonun katı ahlaki standartları arasındaki çatışmaları yönetmesine yardımcı olan stratejilerdir. Bu mekanizmalar, genellikle bilinçdışı olarak işler ve bireyin anksiyete ile başa çıkmasına yardımcı olur.

Yer Değiştirme (Displacement)

Yer değiştirme, bireyin bir duygu veya dürtüyü, asıl hedefine yöneltemediğinde, bu duyguyu daha az tehdit edici bir hedefe yönlendirmesidir. Bu mekanizma, bireyin anksiyetesini azaltmak için duygusal enerjiyi güvenli bir şekilde boşaltmasını sağlar.

Örnek:

• Bir iş yerinde patronuna kızan bir çalışan, bu öfkesini patronuna ifade edemez, bu yüzden eve geldiğinde çocuğuna veya eşine bağırarak bu duygusunu boşaltır.
• Bir öğrenci, öğretmenine duyduğu öfkeyi, arkadaşına veya ailesine yansıtarak ifade eder.

Freud’un Savunduğu Diğer Savunma Mekanizmaları

1. Bastırma (Repression):
   • Kişinin rahatsız edici düşünce, duygu veya anıları bilinçdışına itmesi ve unutmaya çalışmasıdır. Bu mekanizma, anksiyetenin azaltılmasına yardımcı olur.
   • Örnek: Travmatik bir olay yaşayan bir birey, olayı hatırlamamaya çalışır.
2. İnkar (Denial):
   • Gerçekliği kabul etmeme veya farkına varmama durumudur. Kişi, rahatsız edici bir gerçeği yok sayar.
   • Örnek: Bir hastanın ciddi bir hastalığı olduğunu öğrendikten sonra bu durumu kabul etmemesi.
3. Yansıtma (Projection):
   • Kişinin kendi kabul edilemez düşünce veya duygularını başka birine atfetmesidir.
   • Örnek: Kendi sadakatsizlik düşüncelerini eşinin kendisine sadakatsiz olduğunu düşünerek ifade eden bir birey.
4. Gerileme (Regression):
   • Kişinin stres veya anksiyete ile başa çıkmak için daha önceki gelişimsel bir aşamaya geri dönmesidir.
   • Örnek: Yetişkin bir bireyin, zor bir durumla karşılaştığında çocukça davranışlar sergilemesi.
5. Yüceltme (Sublimation):
   • Kabul edilemez dürtülerin, sosyal olarak kabul edilebilir aktivitelerle ifade edilmesidir.
   • Örnek: Saldırganlık dürtülerini spor yaparak ifade eden bir birey.
6. Rasyonalizasyon (Rationalization):
   • Kişinin, rahatsız edici düşünce veya davranışlarını mantıklı ve kabul edilebilir açıklamalarla savunmasıdır.
   • Örnek: Bir sınavda başarısız olan öğrencinin, sınavın çok zor olduğunu söyleyerek başarısızlığını açıklaması.
7. Karşıt Tepki Geliştirme (Reaction Formation):
   • Kişinin, kabul edilemez dürtü veya düşüncelerinin tam tersini benimsemesidir.
   • Örnek: Birine duyduğu nefret duygusunu, aşırı sevgi gösterileriyle gizlemeye çalışan bir birey.

Savunma mekanizmaları, bireyin günlük yaşamda karşılaştığı stres ve anksiyeteyle başa çıkmasına yardımcı olan önemli psikolojik süreçlerdir. Ancak, bu mekanizmaların aşırı veya sürekli kullanımı, bireyin duygusal ve psikolojik sağlığı üzerinde olumsuz etkiler yaratabilir.

Anima Animus yazı serimizi okudun mu? Okumadıysan çok tavsiye ederim. Linkini buraya bırakıyorum.

Bilişsel uyumsuzluk, kişinin inançları veya tutumları ile çelişen bir bilgi veya deneyim yaşaması durumunda ortaya çıkan rahatsızlık hissidir. Festinger kişinin o dönemdeki psikolojik rahatsızlığının sebebinin de, bu uyumsuzluk olduğunu savunmuştur.

Stanford Hapishane Deneyi, psikoloji tarihindeki en tartışmalı ve çarpıcı deneylerden biridir. 1971 yılında Stanford Üniversitesi'nde psikolog Philip Zimbardo tarafından yürütülen bu deney, insanların sosyal roller ve durumlar altında nasıl davrandığını incelemek amacıyla tasarlanmıştır.

Deneyin Kurulumu

• Katılımcılar: Zimbardo, gazeteye verdiği bir ilanla deneye katılmak isteyen gönüllüler aradı. 24 erkek üniversite öğrencisi, psikolojik testlerden geçtikten sonra deneye katılmak üzere seçildi. Bu katılımcılar rastgele "mahkum" ve "gardiyan" rollerine ayrıldı.
• Hapishane Ortamı: Stanford Üniversitesi'nin psikoloji bölümünün bodrum katı, sahte bir hapishaneye dönüştürüldü. Bu ortamda hücreler, gözetim odaları ve bir avlu oluşturuldu.

Deneyin Başlaması

• Rol Dağılımı: "Gardiyanlar" üniformalar giydi ve gözlükler taktı, "mahkumlar" ise numaralandırılmış üniformalar giydi ve fiziksel olarak mahkum gibi hissetmeleri sağlandı.
• İlk Günler: İlk başta her şey normal görünüyordu, ancak kısa süre sonra gardiyanlar, mahkumlar üzerinde güç kullanmaya ve otoriter davranmaya başladılar. Mahkumlar ise bu duruma tepki göstererek direniş ve itaatsizlik sergilediler.

Deneyin İlerleyişi

• Güç Dinamikleri: Gardiyanlar, mahkumlar üzerinde psikolojik ve fiziksel baskı uygulamaya başladılar. Mahkumlar tecrit, uykusuzluk ve aşağılanma gibi çeşitli cezalarla karşılaştı. Bazı mahkumlar bu durum karşısında duygusal çöküntü yaşadı.
• Etik Sorunlar: Deneyin ilerleyen günlerinde bazı mahkumlar ciddi stres belirtileri gösterdi. Bu duruma rağmen deney, planlanan iki hafta yerine altı gün sürdü. Zimbardo, deneyin etik sorunlarını fark ederek ve dışarıdan gelen baskılar sonucu deneyi erken sonlandırdı.

Deneyin Sonuçları

• Durumsal Etkiler: Deney, insanların belirli sosyal rolleri benimsediğinde ve otoriter bir ortamda bulunduklarında, kişilik özelliklerinden bağımsız olarak nasıl davranabileceklerini gösterdi. Güç sahibi olmanın ve baskı altında olmanın insanların davranışlarını nasıl radikal bir şekilde değiştirebileceği ortaya kondu.
• Psikolojik Etkiler: Hem gardiyanlar hem de mahkumlar, deneyin psikolojik etkilerini derinden hissettiler. Deney sonrası birçok katılımcı, deneyde sergiledikleri davranışlar karşısında şok ve şaşkınlık yaşadı.

Proaktif müdahale, eski bilgilerin yeni bilgileri hatırlamamızı zorlaştırdığı bir bellek olgusudur. Bu, özellikle benzer bilgilerle ilgili olduğunda ortaya çıkar.

Güdülenimli bastırma, Freud'un psikanalitik teorisine ait bir kavramdır. Rogers'ın teorisinde koşulsuz olumlu regard ve benlik kavramı yer alır.

Dürtü kontrolü, kişinin ani tepkiler veya düşüncesiz davranışlar sergileme eğilimini kontrol etme yeteneğidir. Düşünmeden önce saymak, bir kişinin aceleci veya zarar verici bir eylemde bulunmadan önce düşünmesini sağlamak için kullanılan bir tekniktir.

Sosyal kaytarma, bireylerin bir grup içinde olduklarında, bireysel sorumluluklarının azaldığını ve bu nedenle çaba göstermediklerini ifade eder. Bu durum, grup performansını olumsuz etkileyebilir.